Bệnh cúm gia cầm là một trong những bệnh nguy hiểm nhất đối với gà và nhiều loại gia cầm khác. Không chỉ gây thiệt hại nặng nề cho ngành chăn nuôi mà căn bệnh này còn có khả năng lây sang người tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Để biết chi tiết hơn, bạn hãy xem qua bài viết được chia sẻ từ BLV Ad Báo.
Bệnh cúm gia cầm là gì?
Bệnh cúm gia cầm là bệnh truyền nhiễm do virus cúm A thuộc họ Orthomyxoviridae gây ra, phổ biến nhất là các chủng H5N1, H5N6, H5N8… Bệnh có thể xuất hiện ở cả gia cầm nuôi và chim hoang dã, lây lan rất nhanh và gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành chăn nuôi.
Virus cúm gia cầm thường tồn tại lâu trong môi trường ẩm ướt, nguồn nước, thức ăn hoặc chất thải của gia cầm. Khi bùng phát dịch bệnh có thể khiến tỷ lệ chết trong đàn rất cao và thậm chí gần như 100%.
Nguyên nhân khiến gà mắc bệnh cúm gia cầm
Có nhiều yếu tố khiến gà nhiễm bệnh cúm gia cầm, tuy nhiên dưới đây là những nguyên nhân phổ biến và đáng chú ý nhất:
Tiếp xúc trực tiếp với gia cầm bị bệnh
Đây là nguyên nhân phổ biến và nguy hiểm nhất, khi một con gà bị nhiễm virus cúm thì lượng virus trong dịch tiết như nước mũi, phân, dịch mắt sẽ rất cao.
Nếu gà khỏe mạnh ăn chung máng, uống chung nước hoặc chỉ đơn giản là đứng gần và hít phải không khí có chứa giọt bắn từ gà bệnh sẽ nhanh chóng bị lây nhiễm.
Trong các trang trại nuôi tập trung thì mật độ nuôi cao khiến tốc độ lây lan tăng gấp nhiều lần.
Nguồn thức ăn, nước uống bị nhiễm virus
Virus cúm gia cầm có khả năng tồn tại lâu trong môi trường và đặc biệt là môi trường ẩm ướt. Nếu nguồn nước uống hoặc thức ăn đã bị nhiễm phân, nước bọt hoặc chất thải của gia cầm bệnh thì nguy cơ lây nhiễm rất cao.
Nước đọng ngoài trời, mương hoặc ao hồ gần khu nuôi có chim hoang dã ghé đến cũng là ổ chứa mầm bệnh nguy hiểm.
Lây nhiễm gián tiếp qua người và thiết bị
Người chăm sóc gà, khách tham quan hoặc người buôn bán gia cầm có thể vô tình mang virus từ một đàn bệnh sang đàn khỏe thông qua quần áo, giày dép, găng tay hoặc tay chưa được rửa sạch.
Các dụng cụ như máng ăn, máng uống, lồng vận chuyển, xe chở gia cầm… nếu không được khử trùng kỹ lưỡng sẽ trở thành nguồn lây lan tiềm ẩn.
Động vật hoang dã mang virus
Nhiều loài chim di cư, vịt trời và thậm chí cả một số loài gặm nhấm có thể mang virus cúm mà không có triệu chứng rõ rệt.
Khi chúng ghé qua khu vực nuôi gà để tìm thức ăn hoặc uống nước thì mầm bệnh sẽ dễ dàng truyền sang gia cầm nuôi.
Môi trường nuôi nhốt kém vệ sinh
Chuồng trại ẩm thấp, nhiều phân và chất thải hữu cơ là điều kiện lý tưởng để virus tồn tại và sinh sôi.
Nước đọng quanh khu nuôi, cỏ dại mọc um tùm hoặc chất thải không được xử lý kịp thời đều làm tăng nguy cơ dịch bùng phát.
Những triệu chứng nhận biết gà bị cúm gia cầm
Tốc độ lây lan của bệnh cúm gia cầm cực kỳ nhanh chóng và gần như không thể kiểm soát. Chính vì vậy người nuôi cần phát hiện nhanh bệnh qua những triệu chứng dưới đây.
Chết đột ngột
Ở thể cúm gia cầm độc lực cao (HP) nên nhiều con gà có thể chết chỉ sau vài giờ nhiễm bệnh mà không kịp xuất hiện các dấu hiệu rõ rệt.
Hiện tượng này thường khiến người nuôi chủ quan vì cho rằng do nguyên nhân khác dẫn đến chậm xử lý và dịch bệnh lan nhanh.
Mào, yếm thịt, chân chuyển màu tím tái
Do virus gây tổn thương hệ tuần hoàn nên máu lưu thông kém dẫn đến hiện tượng tím tái ở các vùng da mỏng.
Màu tím thường rõ nhất ở mào, yếm và bàn chân kèm theo lạnh hơn bình thường khi sờ vào.
Sưng phù ở đầu, mí mắt, hông hoặc yếm thịt
Các vùng mô mềm quanh đầu và cổ bị viêm, tích dịch gây sưng phù.
Gà thường khó mở mắt, di chuyển chậm chạp vì sưng làm hạn chế tầm nhìn và gây khó chịu.
Giảm hoặc ngừng đẻ trứng, vỏ trứng mềm hoặc biến dạng
Ở gà mái virus tác động đến hệ sinh sản làm giảm sản lượng trứng đột ngột.
Nhiều quả trứng vỏ mỏng, sần sùi hoặc méo mó và một số trường hợp gà ngừng đẻ hoàn toàn.
Ủ rũ, giảm ăn, kém linh hoạt
Gà mất hứng thú với thức ăn và nước uống thường đứng ủ rũ một chỗ và xù lông để giữ ấm.
Đây là dấu hiệu sớm nhưng dễ bị nhầm lẫn với các bệnh đường tiêu hóa hoặc bệnh ký sinh trùng.
Tiêu chảy, xù lông, chảy nước mũi, ho hoặc hắt hơi
Phân thường lỏng có màu xanh hoặc vàng và đôi khi có lẫn chất nhầy.
Hệ hô hấp bị ảnh hưởng khiến gà khó thở, chảy dịch mũi, thở khò khè hoặc liên tục ho và hắt hơi.
Bộ lông gà xù lên, mất độ bóng mượt do sức khỏe suy giảm nhanh chóng.
>>> Có thể bạn chưa biết cách Vần Gà Chọi – Hướng Dẫn Cách Vần Chuẩn, Chiến Kê Sung Và Háo Chiến
Cách phòng ngừa bệnh cúm gia cầm chi tiết
Bệnh cúm gia cầm hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ đàn gà là chủ động phòng ngừa.
Đảm bảo an toàn sinh học trong chăn nuôi
Che chắn chuồng trại: sử dụng lưới, tấm chắn và cửa kín để ngăn chim hoang dã hoặc động vật mang mầm bệnh tiếp cận đàn gà.
Xử lý chất thải và nước thải đúng cách: phân, rác thải, nước đọng cần được thu gom, xử lý và khử trùng định kỳ để loại bỏ môi trường sống của virus.
Khử trùng dụng cụ và chuồng trại: máng ăn, máng uống, lồng vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi phải được vệ sinh và khử trùng định kỳ để tránh virus tồn tại lâu.
Quản lý nguồn giống và gia cầm mới nhập
Mua gia cầm từ cơ sở uy tín: chọn những cơ sở có giấy kiểm dịch và tiêm đủ vacxin, tránh mua gà từ nguồn không rõ ràng.
Cách ly gà mới nhập: nuôi gà mới trong khu vực riêng biệt ít nhất 2 tuần và theo dõi các dấu hiệu bệnh trước khi nhập đàn chính để ngăn nguy cơ lây lan.
Kiểm soát người và phương tiện ra vào chuồng trại
Trang bị quần áo, ủng riêng: người chăm sóc gà hoặc khách ra vào chuồng nên mặc quần áo, găng tay và ủng riêng để tránh mang virus từ bên ngoài vào đàn.
Hạn chế tiếp xúc với người lạ: giảm tối đa người không cần thiết tiếp xúc với đàn gà và đặc biệt khi dịch bệnh đang xuất hiện trong khu vực.
Tiêm phòng định kỳ
Sử dụng vaccine cúm gia cầm theo hướng dẫn của cơ quan thú y địa phương.
Tiêm phòng giúp tăng cường sức đề kháng cho đàn gà, giảm nguy cơ mắc bệnh hoặc giảm mức độ nghiêm trọng nếu bị lây nhiễm.
Giám sát và báo cáo dịch bệnh
Theo dõi sức khỏe hàng ngày của đàn gà, quan sát các dấu hiệu bất thường như ủ rũ, xù lông, giảm ăn, chảy nước mũi, ho hay hắt hơi.
Khi phát hiện gà có triệu chứng hoặc số lượng gà chết tăng bất thường cần báo ngay cho cơ quan thú y để có biện pháp xử lý kịp thời tránh dịch lan rộng.
Duy trì vệ sinh môi trường sống
Đảm bảo nền chuồng sạch sẽ, khô ráo và không có nước đọng hay rác thải ẩm mốc.
Thức ăn không để lâu, nước uống luôn thay mới tránh nguồn nước ngoài trời có chim hoang dã ghé qua.
Kiểm soát động vật hoang dã và côn trùng
Lắp bù nhìn, hàng rào hoặc các biện pháp ngăn chặn chim trời và các loài gặm nhấm.
Sử dụng chất xịt côn trùng để chống côn trùng để giảm nguy cơ virus lây lan qua côn trùng trung gian.
Lời kết
Bệnh cúm gia cầm là mối đe dọa lớn đối với ngành chăn nuôi và kinh tế của người nông dân. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết triệu chứng sớm và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả sẽ giúp bảo vệ đàn gia cầm, giảm thiểu thiệt hại và ngăn chặn dịch bùng phát. Hãy duy trì vệ sinh chuồng trại, thực hiện tiêm phòng và giám sát dịch bệnh thường xuyên để đàn gà luôn khỏe mạnh.
